Opt ouw now! Wat je moet weten over auteursrecht en AI

4 juni, 2024 door Luna Schumacher, jurist Pictoright

Wat je ook mag vinden van de kwaliteit of originaliteit: als maker zul je je moeten verhouden tot de technologie die het mogelijk maakt dat je met een simpele tekstopdracht en een druk op de knop zó een afbeelding naar wens uit je computer hebt rollen. Enerzijds zijn er diegenen die deze vorm van generatieve kunstmatige intelligentie (genAI), bijvoorbeeld vanwege efficiëntie overwegingen of nieuwe inspiratie, maar al te graag onderdeel maken van hun artistieke praktijk. Anderzijds zijn daar de makers die vooral de risico’s zien. Uit een recent door Pictoright georganiseerde enquête blijkt dat illustratoren zich vaker dan andere categorieën makers zich zorgen maken over genAI. Die zorgen zitten hem niet alleen in de goedkope en laagdrempelige concurrentie waar zij mee te doen krijgen, maar gaan ook over de grote schaal waarop online afbeeldingen (data) worden gebruikt om deze AI-systemen te trainen. 

Tijdens het trainen van de genAI, de zogenaamde ‘input’-fase, wordt namelijk gebruik gemaakt van grote hoeveelheden bestaande werken (data) die van het internet worden ‘geschraapt’. Aan een AI-afbeelding liggen miljoenen, zo niet miljarden bestaande beelden ten grondslag. Zonder deze input kan een AI-systeem niets leren, en dus niets genereren. De makers hebben van deze beelden hebben hier echter geen toestemming voor gegeven, en worden er ook niet voor gecompenseerd. Een groot deel van de makers wil zich hiertegen wapenen, maar weet niet goed hoe zij dit het best kunnen doen. In zijn column lichtte Jordi Vreeling van de BNO daarom al enkele mogelijkheden uit. Meer technische mogelijkheden kun je ook vinden in het AI-dossier van Pictoright. Bij veel van deze opties blijft echter de vraag: voldoet dit wel? Wat kun je van makers verwachten? En wie zou de controle moeten hebben over de opt-out standaard? Er bestaat nog geen standaardmethode die door alle AI-bedrijven wordt gerespecteerd of die door juridische autoriteiten wordt gepresenteerd. Dit zorgt voor veel onduidelijkheid, waar de grote AI-bedrijven van kunnen profiteren.

Om het initiatief en de controle op dit gebied weer terug bij de makers te leggen heeft de Federatie Beeldrechten, het samenwerkingsverband tussen Pictoright en de beroepsorganisaties voor beeldmakers, een nieuw initiatief gelanceerd: Opt Out Now! Met Opt Out Now! zetten we een stap richting een toegankelijke, collectief uitgeoefende opt-out die niet per werk of website hoeft te worden gedaan. Dit voorbehoud moet gelden voor het gehele oeuvre van een maker. Bovendien wordt de opt-out gefaciliteerd en beheerd door een centrale, van de AI-bedrijven onafhankelijke en niet-commerciële partij, met het belang van de makers op één. 

Opt Out Now! is niet alleen een opt-out platform, maar we voeren ook actie. We willen met de makers die Opt Out Now! steunen een vuist maken richting beleidsmakers en AI-bedrijven. Het is belangrijk om dit onderwerp op de politieke agenda te krijgen en beeldmakers in dit debat een duidelijke stem te geven. Zij moeten de controle terugkrijgen over hun werk. Wil je meer weten over wat de Federatie voor ogen heeft op het gebied van AI? Kijk dan eens naar het dossier op de Federatie-website, waar je ook een overzicht kunt vinden van wat alle aangesloten organisaties op dit moment aan informatie over AI aanbieden.

We roepen alle illustratoren die een vuist wil maken naar de datahonger van grote AI-bedrijven op om gebruik te maken van dit initiatief. Opt Out Now!

[educatie] research table

Artist Research Table

By presenting The Research Table in the Exhibition Baanbreker/Trailblazers we would like to tap into collective intelligence to expand the research of Dr. Jaleen Grove on Diverse Genders in Illustration. Contribute here to the list

Dr. Jaleen Grove is an Associate Professor in Illustration at the Rhode Island School of Design, USA. She co-edited History of Illustration (Bloomsbury, 2018), the first textbook on the topic, and authored Oscar Cahén: Life and Work (Art Canada Institute, 2015). Her most recent publication is a chapter in Nineteenth-Century Women Illustrators and Cartoonists (Manchester University Press, 2023) https://manchesteruniversitypress.co.uk/9781526161697/ . Grove maintains a studio practice as well, with an essay on illustration research appearing in the open access journal Colouring In (2023) https://www.colouring-in.com/ . 

Women’s Work in Writing History

In 2018 I had the opportunity to design a new course, Diverse Genders in Illustration, that combines liberal arts and studio practice. Students use the history of women illustrators (and cartoonists, designers, printmakers, and animators) to inspire their own practices; and to connect historical conditions to present-day experiences in order to better understand the systemic and cultural origins of current career challenges. Students research and compose an illustrated biography of a foremother, in the form of a zine, poster, instant book, or other format. Since a handy reference book with the scope I needed did not yet exist, I began compiling a list of practitioners to give my students research leads.

The real beginning, however, was in the early 1990s when at age 22, I was fired from a design job because, as the only woman in the workplace, the boss thought I was “disruptive,” since a few of the men enjoyed talking to me at lunch. 

The personal is political, and also a calling. In the decades in between I sought reasons and survival skills for this sexism by learning the history of prior female graphic arts professionals. First it was my work on the British illustrator Olive Allen Biller (1879-1957), an initially graphically cheeky young woman who, under the pressures of being a “girl” in Edwardian British print culture, suppressed her spirit in print and eventually gave up illustrating after becoming a widow and single mother.[1] Then it was an examination of the early female editorship and illustrators of Canada’s long-running women’s magazine, Chatelaine.[2]

In 2017-19, my study of canon formation took an especial interest in gender, using data-driven methods to put some actual numbers to frequent—but frequently challenged—claims that women illustrators have been discriminated against.[3] Predictable spoiler: only 10% of the names in English-language “best of” lists before 1970 are women, and when samples of artworks pictured in those annals are counted up, that drops to 7%. Take the children’s book specialization out and women’s names sink to 5.5%. In the few “best of” lists for non-Anglophone countries, women’s representation was just 2.3%. Overall, female writers always recorded more women than male writers did.

I ended that study noting that the story is bound to change once non-English histories are assessed. I am pleased to now share my nascent list, which as a simple classroom tool was not composed with any particular rigour, with a wider audience.  The input of those with different knowledge and languages are needed. We cannot take the inclusion of women’s history for granted, nor count on that inclusion to be maintained. As I write this, a petition remains open to return Kate Greenaway’s name to the prestigious medal for illustration that had been named in her honour since 1955.[4]  As in the past, once again women must make sure women are remembered. 


[1] “Olive Allen and the Graphic Nonchalance of the Modern Girl, Illustrated,” in Nineteenth-Century Women Illustrators and Cartoonists, edited by Joanna Devereux. Manchester University Press, 268-291.

[2] “A Castle of One’s Own: Interactivity in Chatelaine Magazine, 1928-1935.” Journal of Canadian Studies, Vol. 45, Issue 3 (Fall): 166-187.

[3] “Illustrator Identity in the Historical Record, 1830-1970: A Quantitative, Bibliographic Inquiry into Canon and Renown,” Nathalie Collé and Monica Latham, gen. eds. and dirs. Sophie Aymes, Brigitte Friant-Kessler and Maxime Leroy, guest eds. Illustrating Identity-ies / Illustrer l’identité. Vol. 10. Collection Book Practices & Textual Itineraries. Nancy: Presses Universitaires de Nancy – Éditions Universitaires de Lorraine, 2020.

[4] https://www.ipetitions.com/petition/bring-back-the-kate-greenaway-medal