[educatie] Tekenprogramma’s voor de tablet

De potloodtest 1: digitale potloden

24 februari 2021 door Anne Rombouts

Hoewel we al jaren bekend zijn met digitale tekenprogramma’s, blijft het een verrassend fenomeen. Een illustrator kan omgeven zijn door tientallen illustratiespullen, zoals kwasten, verf, potloden, papiersoorten, stiften en inkt, maar kan tegelijkertijd alle materialen in een pennetje vasthouden binnen een tekenprogramma.

De Illustratie Ambassade licht enkele programma’s uit die het downloaden waard zijn. In dit artikel zullen we vijf tekenprogramma’s voor de tablet bespreken en ze met 1 tot 5 potloden beoordelen.

Procreate ✏️✏️✏️✏️✏️

Veel illustratoren zijn het erover eens dat Procreate de beste app is voor de tablet. De mogelijkheden zijn eindeloos, mede doordat er gratis en betaalde brushes worden aangeboden op het internet. De opties voor het instellen van het canvas zijn uitgebreid, zodat je invloed kan uitoefenen op de kwaliteit en het aantal beschikbare lagen in je canvas. Procreate besteedt daarnaast veel aandacht aan veeggebaren, die je zelf kan modificeren. Zo kun je het programma letterlijk en figuurlijk naar je eigen hand zetten (handig, linkshandigen kunnen de menubalken in het programma omdraaien!). De interface van Procreate is overzichtelijk, waardoor je na enkele keren gebruik te hebben gemaakt van de app alles kunt vinden.  

Kleine details in de app vergroten de mogelijkheden. Zo kun je in het kleurmenu een afbeelding toevoegen, waar 30 kleuren uit worden geselecteerd. Wanneer je een lijn trekt en die vasthoudt, wordt het een rechte lijn. Wil je een perfecte cirkel maken? Teken een cirkel, hou de pen vast en laat je vinger op het scherm rusten en tada! een perfecte cirkel. Met het adjustments menu kun je effecten toevoegen aan je werk, kleuren veranderen en kleine aanpassingen doen. De opties om de kleuren en helderheid in illustraties te bewerken kunnen wat uitgebreider, maar voldoen nu voor simpele aanpassingen. De optie om met twee vingers 250 handelingen terug in de geschiedenis te gaan is enorm.   

De app biedt tevens de mogelijkheid aan om animaties te maken. De tijdlijn is overzichtelijk, maar nog wel erg simpel; het is niet mogelijk om meerdere lagen onder elkaar te zetten, waardoor ieder frame uit een enkele laag bestaat. Wel is het mogelijk om een laag als voor- of achtergrond in te stellen. De animatie-optie is zo in ieder geval zeer geschikt voor wat simpelere animaties. 

Hoewel een nadeel is dat de app alleen beschikbaar is voor de Apple tablets, is er ook het voordeel dat de app is geoptimaliseerd wat betreft het gebruik van de Apple Pen. Ook met de pen kun je allerlei opties instellen, zoals shortcuts, de druk en de reactieduur. De app is niet gratis, maar wanneer je kijkt naar de kwaliteit van de app, is ‎€ 10.00 een goede deal

Autodesk Sketchbook ✏️✏️✏️✏️

Een goede rivaal voor Procreate is de gratis Autodesk Sketchbook. Gratis? Ja! Een aantal jaar geleden bood Sketchbook abonnementen aan om alles uit de app te halen, maar dat is verleden tijd. Dit is een van de redenen dat de app vaak wordt aangeraden om de digitale illustratiewereld op de tablet te ontdekken. 

Een andere belangrijke reden waarom de app wordt aangeprezen is de strakke interface. Alles ziet er netjes en overzichtelijk uit en zit het tekengebied niet in de weg, maar toch zit alles maar één tik verwijderd. Zo kan je zeer gemakkelijk een kleur selecteren of de grootte van je kwast veranderen. Ook hier kun je kwasten downloaden van internet en deze vastmaken aan een menu, zodat het voor jou de optimale werkomgeving wordt. Om deze extra kwasten te downloaden hoef je niet zelf te zoeken op internet; Sketchbook heeft zelf een optie gemaakt waar je louter Sketchbook-vriendelijke kwasten kan downloaden. Erg handig, zeker wat betreft het gedoe dat installeren van een kwast soms kan opleveren. Net als in Procreate kun je overigens alle specificaties van een kwast maken, en zo je eigen perfect kwast instellen.   

De mogelijkheid om alles aan te passen maakt dat deze app erg gebruiksvriendelijk is. Het is een verleidelijke app om te gebruiken wanneer je snel een idee wilt schetsen door het gemak wanneer alles is ingesteld. Wanneer je doorhebt waar alles staat en je het zo hebt ingesteld dat het voor jou werkt, hoef je hier tijdens het tekenen niet meer over na te denken.  

Autodesk Sketchbook is zowel te gebruiken op je computer als op de tablet, voor Android, Apple en Windows. Het is helaas wel zo dat je een snelle machine nodig hebt als je verder wil gaan dan simpele schetsen, anders wordt het programma erg traag. Goed, de app heet dan ook ‘Autodesk Sketchbook’, wat niet het idee geeft van gecompliceerde illustraties. Een ander nadeel van de app is dat je de basismenu’s niet kan veranderen, wat onhandig is voor de linkshandigen. Voor de nachtwerkers onder ons is Autodesk Sketchbook ook niet optimaal; er is geen zogenaamde dark mode, waardoor je ogen snel moe woorden van de witte interface.  

Wanneer je de vele mogelijkheden van Sketchbook in perspectief stelt, is het een fantastische app die voor zowel amateurs als professionals een uitkomst biedt.

Tayasui Sketches ✏️✏️✏️

Voor de degenen die graag een wat simpelere app willen is Tayasui Sketches een optie; met een gesimplificeerde interface en een beperkt aantal opties per medium maakt dat de app overzichtelijk en makkelijk te gebruiken is. Hoewel de app minder mogelijkheden heeft dan Sketchbook en Procreate, zijn er ook weer een aantal unieke handige vernuftigheden te vinden. Zo kan je een gebied selecteren en dit met een klik vullen met een patroon. Net als Procreate heeft Tayasui Sketches de optie om je proces op te nemen, al heeft Tayasui de extra optie om het geluid op te nemen. Voor het maken van tutorials is dit natuurlijk een handige optie. 

De app wordt vooral geprezen om haar waterverfopties en de penseelpen. De lijnen van de penseelpen zijn zoals ze in het echt zouden zijn: niet uniform in dikte en doorzichtigheid. Dit zorgt ervoor dat je het gevoel van een traditioneel medium feilloos kan repliceren met een digitale tekening. De waterverfkwast heeft een handige optie: onderin de rechterhoek staat aangegeven of het zojuist geverfde vlak waterverf nog ‘nat’ is. Wanneer dit zo is, kun je mooie effecten creëren met de waterverf, die wederom heel natuurlijk overkomen. Er is zelfs een optie om meer water toe te voegen aan bepaalde delen van je canvas, zodat je nog preciezer de verf kan verdelen over het vel.  

De simpelheid van Tayasui Sketches heeft ook haar nadelen. Zo kan je maar tien keer terug de geschiedenis in, wat al snel resulteert in gepriegel met de gum. Hoewel het kleurmenu niet veel plek inneemt, is het selecteren van een kleur af en toe onhandig, omdat je nog een extra menu in moet om een klassiek kleurselectiescherm te krijgen. De instellingen van de penselen zijn helaas ook niet aan te passen.  

Tayasui Sketches is zowel voor Apple (ook de Mac) als Android. Er is een gratis versie, maar daar kan je zo weinig mee dat het sterk wordt aangeraden om de proversie aan te schaffen. Deze kost ‎€ 6.99. Wanneer je deze prijs vergelijkt met de gratis versie van Sketchbook of de paar euro meer kostende Procreate, is deze app vooral een uitkomst voor degenen die het niet zo hebben met digitaal tekenen, maar het wel willen gebruiken voor illustraties. Voor hen is de app het gemakkelijkst, met het minst gedoe.  

Photoshop ✏️✏️

Na jaren biedt Adobe Photoshop een versie aan voor de tablet. Natuurlijk kent iedereen Photoshop voor op de laptop of computer; het programma heeft zich lang geleden al gevestigd als een van de beste middelen om te tekenen en foto’s te bewerken. Geldt dit echter ook voor de nieuwe tabletversie? 

Nou, nog niet helemaal. Wanneer je de app opent lijkt de layout veel op die van Procreate. Het is duidelijk dat Photoshop meer aandacht wil besteden aan lagenfuncties, aangezien die de hele rechterzijbalk innemen. Toch is er door de strakke balken meer dan genoeg ruimte om je te concentreren op je werk. De knopjes zien er hetzelfde uit als op je laptop, zodat je niet het hele programma opnieuw hoeft te leren.  

 Waar Photoshop voor de computer bekend staat als een app om alles in te maken, van illustratie tot ontwerpen, foto bewerken tot animatie, maakt de tabletversie dit niet waar. De app werkt vooral goed om bij het bewerken van foto’s, maar voor illustratie missen er veel features. Dit merk je ook wanneer je de app opent en begint met werken: de kwasten en kleuren zitten een beetje weggestopt, en hebben meerdere tikken van de pen nodig om tevoorschijn te halen. Ook zijn de kwastopties wat beperkt, vergeleken met de ‘normale’ Photoshop. Het spelen met lagen, fonts en de ontelbare andere features van de Photoshop-versie die we kennen missen gewoonweg. Er is wel de optie om Photoshop te laten weten wat je mist, maar het feit blijft dat je als illustrator met een teleurgesteld gevoel blijft zitten. 

Om dit gevoel te overkomen is het een optie om eens te kijken naar Adobe Fresco, een nieuwe toevoeging aan Adobe’s Creative Cloud.  

Fresco ✏️✏️✏️✏️✏️

Adobe Fresco heeft het gehele illustatiegedeelte van Photoshop klaarblijkelijk overgenomen. De interface ziet er precies hetzelfde uit, maar de features zijn anders. Je hebt meer kwastopties, die zich ook zo gedragen zoals ze in het echt zouden doen. Er is zelfs een vectorbrush, wat enorm handig is als je bijvoorbeeld logo’s wilt maken. Ook is er, net als in de Photoshop app, een handige knop die dient als een soortement van shortcut. Zo kan je met het indrukken van die knop met je niet-tekenhand de gum activeren, en hoef je hier niet apart voor te switchen. Procreate beschikt over een soortgelijk knop, al werkt die niet zo intuïtief als deze versie van Fresco. Tevens zijn veel menu’s undockable, wat betekent dat je de interface kan aanpassen aan je eigen voorkeuren. Net als de Photoshop app houdt Fresco veel ruimte vrij om te spelen met lagen; zo kan je kleine thumbnails van lagen altijd in beeld hebben, zodat je snel een overzicht krijgt van waar je in je werk bent. Daarbij hebben de instellingen voor de kwasten ook een geheel eigen plekje in het menu, zodat je in no time een kwast precies zo kan aanpassen zodat het werkt voor jouw illustratie.  

Fresco heeft nog een andere interessante feature: stel je maakt gebruik van een schetspotlood, en je switcht naar een airbrush om de laag in te vullen, dan maakt Fresco automatisch een nieuwe laag aan. Wanneer je per ongeluk in de schetslaag met je airbrush aan de gang gaat, dan worden de airbrush-stroken automatisch toegevoegd aan de eerder gemaakt laag van de airbrush. Dit is ontzettend handig voor mensen die simpele composities maken en niet veel lagen gebruiken. Voor illustratoren die vaak ingewikkelde creaties maken met veel lagen, kan dit snel in de weg gaan zitten, omdat je overzicht van je lagen verliest.   

Het grootste nadeel van Fresco is de prijs. Hoewel je de eerste zes maanden gratis gebruik kan maken van de app, moet je daarna ‎€ 10.00 per maand betalen (terwijl Procreate eenmalig ‎€ 10.00 is). Dit zal veel mensen afschrikken. Wanneer je echter al beschikt over een Creative Cloud abonnement krijg je dit erbij, en is het dus een kleine stap om even de app uit te proberen.