[expositie] SIZE MATTERS: En weer terug naar de tekentafel
SIZE MATTERS: En weer terug naar de tekentafel
Charles Avery maakt al 20 jaar monumentale tekeningen over zijn fictieve eiland
januari 2025 door Anke Verbeek

“Wat zou je meenemen naar een onbewoond eiland?”, vraagt mijn partner. Ik merk dat ik al in de startblokken sta om hem te vertellen hoe cliché deze vraag wel niet is. Wanneer ik me omdraai naar de keuken, zie ik dat hij het uiteinde van een theezakje in zijn hand heeft. Pfoe, gelukkig het was niet zíjn ingeving, maar die van het Winter Glow theetje. Ik stamel: “uhhhh een boek en een tekenblok…is dat genoeg?”.
Wie al langer over dit soort vragen nadenkt is Charles Avery, een Schotse kunstenaar. Hij gaat daarin zelfs een stap verder; de vraag is niet: wat zou je meenemen naar een eiland? Maar wat voor een eiland zou je bedenken? Via tekeningen, sculpturen en installaties werkt hij namelijk al sinds 2004 aan een imaginair eiland, dat hij simpelweg ‘The Island’ noemt. Een van zijn levensgrote tekeningen is te zien in de tentoonstelling SIZE MATTERS, een expositie speciaal gewijd aan tekeningen met monumentaal formaat. Het werk van 204 x 338 cm speelt zich af in een dierentuin die zich bevindt in de hoofdstad van het eiland genaamd Onomatopoeia.

Gemiddeld gezien staan mensen ongeveer acht seconden voor een kunstwerk, maar ik denk dat ik aan dit werk wel een half uur heb besteed. Hoewel het gaat om een reusachtig formaat, heeft de kunstenaar niet per se op grotere schaal gewerkt. Alle personages zouden bijvoorbeeld prima op een A5je passen. Daardoor is er over het gehele papiervel, veel te kijken en veel te zien. Door de dierentuin lopen fabelachtige dieren, de architectuur lijkt bijna van een andere planeet te komen en de personages dragen shirts met verwijzingen naar de ‘eilandgoden’.
Wat bijzonder opvalt is hoe er gewerkt is met verschillende materialen en technieken. Sommige delen van het werk zijn schetsmatig met potlood opgezet en duidelijk niet af. Zo bestaan verschillende personages nog gedeeltelijk uit zoekende, dunne lijnen: waar zit die schouder of dat been nou precies? Het draagt bij aan het idee dat er worldbuilding plaatsvindt, dat er nog altijd ruimte bestaat is voor nieuwe ideeën. Zelf noemt de kunstenaar zijn eiland ook wel ‘een sportschool voor de verbeelding’. Doordat een groot deel van het werk bestaat uit klassiek grijs potlood, springen de kleine, neongekleurde details goed in het oog. In grijze betonnen massa van de dierentuin bevinden zich zuurstokroze flamingo’s en zelfs fabeldieren met oranjerode vlammen uit hun hoofd. Ook kledingdetails van de dierentuinbezoekers vallen op, zo zien we midden onderin de tekening een man met een mijter in wel tien verschillende felle kleuren. Na wat onderzoek blijkt dat dit bijzondere hoofddeksel staat voor welke filosofie de eilandbewoner aanhangt.


Naast de verschillende tekentechnieken is er ook gewerkt met collage. De posters die her en der door de dierentuin hangen zijn letterlijk op de muren geplakt. Het zijn namelijk afzonderlijke kleine werken die de kunstenaar op ander papier maakt en uitknipt; een kunstwerk in een kunstwerk dus. De aangeplakte affiches ogen politiek in de verte vanwege de portretten met krachtig dikgedrukte teksten, maar zijn voornamelijk diepzinnige statements over godsdienst, kunst en het leven. Met teksten als “the world is all that is the case” en verwijzingen naar het Dasein van Martin Heidegger, filosoferen de eilandbewoners zich heel wat af. Doen deze Islanders dan nooit aan smalltalk?

De wereld van Avery is op een subtiele manier vervreemdend en anders dan de onze. Toch zijn er ook onmiskenbare gelijkenissen: verliefde stellen, rondrennende kinderen, verveelde toeristen etc. Op het eerste gezicht lijken het dus hele normale taferelen, totdat je ineens 30 minuten naar het werk staat te kijken en het allerlei geheimen onthult. Met Untitled (Inner Circle, Onomatopoeia Zoo) nodigt Avery de bezoeker uit om aan zijn tekentafel te komen zitten, en mee te denken over zijn blauwdrukken. Welk idee zou jij meenemen?
Het werk van Charles Avery en de tentoonstelling SIZE MATTERS is nog t/m 2 februari te zien bij Museum More in Gorssel.