[expositie] Voelsprieten of zuignappen? Werktitel: Mens

Voelsprieten of zuignappen? Werktitel: Mens

21 juni 2021 door Anne Rombouts

God zag dat het bijna goed was. Bíjna, want op de zevende dag moest het nog aan de slag om de mens te maken. In Werktitel: Mens reconstrueert Isa Grütter wat voor gedoe dat ontwerpproces voor God moet zijn geweest.  

De vermeende rustdag van God wordt ingenomen met de vraag hoe de mens moet worden. Is het een cel, een dier, behaard, met voelsprieten of zuignappen, plant het zich binnen of buiten het lichaam voort, hoeveel zintuigen zijn er (en hoe zijn die verdeeld), zijn botten buigzaam en kan de mens van kleur veranderen? Dit is nog maar een kleine greep uit de keuzes waar God voor komt te staan. Gelukkig werkt God vrij systematisch in dit schetsboek, en kan het daardoor goed onderbouwde keuzes maken. Op een pagina zijn vaak meerdere mogelijkheden uitgewerkt die zijn verbonden aan hetzelfde thema. Zo filosofeert God eerst of het een idee is om mensen horizontaal symmetrisch te laten zijn. (Helaas: af te leiden aan het commentaar in bloedrood potlood was dit geen succes ‘besturen ingewikkeld’). Een paar schetsen later komt God tot de conclusie dat verticale symmetrie de beste optie is. 

Aan de hand van commentaar en schetsen wordt de lezer geleid door het denkproces van God. Waar begin je met zo’n ontwerp, en waar liggen prioriteiten? God lijkt het zelf ook niet altijd te weten. Er wordt inspiratie gehaald uit het dieren- en plantenrijk die het een paar dagen eerder had ontworpen. Vervolgens worden deze ideeën getoetst en aangenomen of verworpen. Door het schetsboek heen krijgt de mens in letterlijke zin steeds meer vorm. God lijkt er ook steeds meer plezier in te krijgen, aangezien hij vanaf halverwege het boek gebruik begint te maken van iets wat niet anders aangeduid kan worden dan moodboards. Daarbij worden de schetser steeds concreter, en kan de mens in steeds meer detail worden uitgewerkt. 

Hoewel veel van de schepping van de mens van biologische aard is (denk bijvoorbeeld aan het voortplantingssysteem), worden in dit boek weinig biologische termen uitgelegd of gebruikt. Dit is echter geen gemis: de illustraties van Isa Grütter maken alles genoeg duidelijk om het denkproces van God te begrijpen. Daar moet bij gezegd worden dat het lijkt alsof de ideeën van God niet altijd het papier hebben gehaald; de ene bladzijde kunnen schetsen zijn, waarna op de volgende pagina opeens het hele lichaam van de mens is uitgewerkt.   

In Werktitel: Mens brengt Isa Grütter de schepping van de mens op een humoristische manier in beeld. Door het geschreven commentaar (inclusief fouten en doorhalen) en de tekenstijl wordt de lezer meegenomen in de Zevende Scheppingsdag. De soms absurdistische schetsen van Grütter zijn tot de verbeelding sprekend. Werktitel: Mens is een uiterst origineel en slim in elkaar gezet boek. 

Werktitel: Mens is geschreven en geïllustreerd door Isa Grütter en uitgegeven door Uitgeverij de Harmonie