[expositie] Zilveren Penselen 2021

Zilveren Penselen 2021

Halverwege juli zijn de winnaars bekend geworden van de Zilveren Penselen 2021. Een Zilveren Penseel is een prestigieuze kinderboekenillustratieprijs. De winnaars van de Zilveren Penseel worden automatisch genomineerd voor de Gouden Penseel, de belangrijkste prijs voor kinderboekillustratoren. Deze prijs wordt echter pas uitgereikt op 5 oktober (bij de start van de Kinderboekenweek) en dus hebben we genoeg tijd om de genomineerden eens onder de loep te nemen. De Penseeljury bestaat dit jaar uit: Peggy Brandon (voorzitter), Kirsten König, Joke Linders, Peter van Rossum en Ilona van Tuinen. De stijlen en onderwerpen van de boeken met een Zilveren Penseel lopen zoals altijd sterk uiteen, maar met één duidelijke overeenkomst: de eyecatching illustraties. In dit artikel bespreken we een paar winnaars.

Marta & ik

It’s Raining Elephants, de naam van het duo Nina Wehrle en Evelyne Laube, brengt met Marta & ik een ode aan de kracht van fantasie. Marta schildert erop los, en creëert op vel en muur zulke realistische beelden dat ze tot leven komen. De leeuw die ze op de muur tekent, komt tot leven, en wordt de ik-figuur van het verhaal. De illustraties zijn prikkelend en spatten van het papier af, maar er zit ook een balans in kleuren en ruimte die ervoor zorgt dat de lezer niet overprikkeld raakt. Door dit prentenboek wil je alleen maar zelf elke witte bladzijde of muur volkladderen, en fantaseren over wat dat voor gevolgen zou kunnen hebben…

Vuilnisvarkens Job & Bob

In het prentenboek Vuilnisvarkens Job & Bob wordt de lezer door Tjibbe Veldkamp uitgedaagd om te zoeken en te leren. Het boek, dat op een grappig manier de lezer informeert over afval scheiden, blijft verrassend. Het langwerpige boekformaat laat de kleurrijke illustraties van Noëlle Smit tot haar recht komen. Hoewel de pagina’s volledig gevuld zijn met illustraties, blijft het verhaal overzichtelijk; de achtergrond, de setting van de illustratie, is met egale tonen en line art aangegeven. De voorgrond is simpel maar doeltreffend gekleurd met vaak complementaire kleuren. Dit draagt bij aan het doel van het boek; nadenken over recyclen. Job en Bob gooien de inhoud van containers met verschillende kleuren in de gifgroene vuilniswagen. Zelfs stoelen, tafel en planten worden opgeruimd! Ook in afvalzakken maken Job en Bob geen onderscheid; zwart bruin of grijs, alles gaat in de vuilniswagen. Maar is het niet de bedoeling dat het afval gescheiden wordt?

Hele verhalen voor een halve soldaat

Al eerder was Hele verhalen voor een halve soldaat beloond met de Woutertje Pieterse Prijs 2021, en nu ook met de Zilveren Griffel én Zilveren Penseel. Illustrator Ludwig Volbeda wijkt af van zijn kenmerkende gedetailleerde tekenstijl, en toont nu sferische landschappen in pastelkleuren. Hele verhalen voor een halve soldaat, geschreven door Benny Lindelauf, bestaat uit verschillende verhalen, alle verteld door broers bij een grenspost. Er zijn minder illustraties in dit boek dan in de vorige samenwerking tussen Lindelauf en Volbeda, Hoe Tortot zijn Vissenhart verloor. “Als je tekeningen gaat maken bij tekst, moet je zoeken waar de ruimte ligt. Die lag hier heel sterk in de sfeer. Ik moest atmosferischer werken dan bij Tortot, daar had ik een soort fijn pennetje bij gebruikt. Dat was voor dit boek niet voldoende, ik heb al het materiaal ingezet dat ik door de jaren heen heb gehamsterd; van aquarel tot kleurpotlood. Ik heb zelfs zand gescand en alles naar mijn tekenplek gesleept,” vertelt Ludwig Volbeda aan het Parool.

Mensen met koffers

In 1998 schreef Sjoerd Kuyper een schrijnend gedicht over vluchtelingen, Mensen met koffers, dat nog steeds dermate relevant is dat er nu een prentenboek van is met illustraties van Annemarie van Haeringen. De toon van het gedicht wordt vertaald in de indringende portretten, waar mensen met verschillende afkomsten en culturen zijn afgebeeld. Geen glinstering in de ogen of lachrimpels, maar bijna doodse gezichten die de lezer recht aankijken. Op de achtergrond staan strepen, vervaagde tekst, gekras en kladders, alsof het verleden van de afgebeelde persoon in het niets zal gaan verdwijnen. Waar het boek begint met illustraties van koffers en een zwemvest, eindigt het met veel zwemvesten en één koffer. Annemarie van Haeringen geeft het gedicht van Kuyper een gezicht, en geeft daarmee weer een gezicht aan alle duizenden vluchtelingen.