[participatie] Abonnementen op makerschap

Abonnementen op makerschap

februari 2024 door Lois Dalou

Als creatief ondernemer kan het soms lastig zijn om rond te komen van je werk. Om meer inkomenszekerheid te hebben, kiezen illustratoren er dan ook regelmatig voor om ergens parttime in loondienst te werken. Hierdoor is er vaak minder tijd om werk te maken en dit kan frustrerend zijn. In plaats van op zoek te gaan naar een nieuwe bijbaan, zijn er ook andere alternatieven om aan extra inkomsten te komen. Zo zijn er makers die geld verdienen door abonnementen op hun makerschap aan te bieden.

Patreon
Er zijn verschillende online platforms die makers helpen bij het aanbieden van abonnementen. De meest bekende is Patreon. Dit is een Amerikaans platform waarop je je favoriete makers financieel kan steunen, zodat ze meer kunnen maken. Het platform bestaat inmiddels bijna elf jaar en wordt gebruikt door creatieve ondernemers van over de hele wereld. Hier zitten ook veel illustratoren bij!

Hoe werkt het?
Als illustrator kan je een Patreon-pagina aanmaken waarop mensen die fan zijn van je werk, zich kunnen abonneren. In ruil voor een bepaald bedrag per maand, bied je je abonnees leuke extra’s, zoals korting in je webwinkel, een exclusief kijkje in je schetsboek of een timelapse video van een recent gemaakt werkt. Veel makers die Patreon gebruiken, bieden verschillende soorten abonnementen aan. De prijzen van deze abonnementen en de extra’s die bij een abonnement horen, kan je als maker zelf bepalen. Op deze manier ontstaan er verschillende “lidmaatschapniveaus” waarbij abonnees weten wat ze in ruil voor hun maandelijkse financiële bijdrage kunnen verwachten.

Roxy van Bemmel is een voorbeeld van een Nederlandse kunstenaar en illustrator die gebruikt maakt van Patreon. Roxy werkt veel met olieverf en maakt hiermee met name figuratieve portretten die vaak geïnspireerd zijn op haarzelf.
In 2022 begon ze een YouTube kanaal (@whatsaroxy) waar ze regelmatig video’s op plaatst over haar ervaringen als freelance kunstenaar. Op YouTube zag ze dat veel videomakers een Patreon-account aan hun kanaal koppelen. Mensen die je video’s graag kijken, krijgen zo de kans om je werk te steunen en dit leek Roxy een mooie manier om wat extra inkomen te verdienen. Zo maakte ze in de zomer van 2023 haar Patreon-pagina aan.
Op deze pagina biedt Roxy twee soorten abonnementen aan waarbij abonnees extra content ontvangen zoals haar inspiratiebronnen, schetsboekpagina’s, foto’s en video’s van haar werkproces, toegang tot een speciale ‘work in progress’ chat en een maandelijkse schilderlesvideo.
En dit bevalt haar goed:
“Ik heb jarenlang ‘gratis’ mijn kunst gedeeld via Instagram en dit voelde op een gegeven moment onhoudbaar. Via Patreon is de druk om te presteren en gezien te worden eraf en hebben mensen ook echt een plek om naartoe te komen als ze mij persoonlijk willen steunen. Ik verdien er op het moment niet veel aan, maar geloof heel erg dat dit gaat groeien en uiteindelijk zou ik er een basisinkomen mee willen opbouwen. Zodat ik op die manier écht kan maken wat ik voel in de vorm van kunst zonder me druk te maken of het wel verkoopt of dat ik er op een andere manier geld aan verdien.”

Ook heeft ze tips voor illustratoren die overwegen om een Patreon-pagina aan te maken:

“Ik denk dat Patreon momenteel nog het beste samengaat met een Youtube kanaal of als je al een grote groep ‘volgers’ hebt op een ander social media-platform. Ook wil ik als tip geven om het niet te moeilijk maken voor jouzelf. Krijg niet het idee dat je veel ‘moet’ posten omdat iemand je ervoor betaald. Stel grenzen op en hou je eraan. Er zijn ook genoeg mensen die gewoon wat geld willen ‘doneren’ voor de content die je al gratis maakt en daar niks voor terug hoeven. Eerst schrok ik dat sommige mensen maar voor één maand lid werden, maar daarna kon ik zien in mijn ‘exit survey’ (die te lezen zijn in je Patreon analytics) dat ze me voor een bepaald bedrag wilden steunen. Eigenlijk heel mooi dus. En als laatste: verwacht niet dat je binnen no-time honderden leden hebt. Het kan, maar de kans is heel klein. Dit is echt een platform waar je pas na lange tijd resultaat ziet, dus het kan zijn dat je de eerste maanden voor één á twee leden foto’s aan het maken bent. Zie het als de band die optreed voor één iemand in het publiek, daar daag je ook voor op en die persoon is dan waarschijnlijk wel voor altijd fan.”
Vind hier Roxy’s Patreon

Illustrator Sarah van Dongen is ook op Patreon te vinden. Zij maakt kleurrijke kinderboekillustraties en veel van haar tekeningen bevatten autobiografische verwijzingen. Sarah heeft Patreon aangemaakt vanuit de behoefte om direct in contact te kunnen staan met haar klanten en fans zonder daarbij afhankelijk te zijn van een tussenpersoon. Aangezien haar klanten en fans vooral internationaal zijn, voelde Patreon voor haar als een logische keuze. Sarah ziet het platform als een kans om geld te verdienen met het maken van vrij werk en daarbij mensen te inspireren en informeren.
Op haar Patreon-account biedt ze drie soorten abonnementen aan. Sarah’s abonnees krijgen een kijkje achter de schermen, video’s van haar schetsboek, haar referentie afbeeldingen, timelapse video’s, recensies van boeken en kunstmaterialen, schetsboek opdrachten en maandelijkse Zoom tekensessies. De live tekensessies op Zoom zijn voor abonnees die lid zijn van het hoogste lidmaatschapniveau: “het is altijd heel gezellig en aan het eind laten veel mensen hun gemaakte schetsen zien. Dan is iedereen jaloers op elkaars werk.”

Sarah heeft de volgende tips voor illustratoren die overwegen om een Patreon-pagina aan te maken:

– “Maak content die je zelf leuk vindt om te maken en kijk niet te veel naar wat anderen doen. Als je er zelf plezier in hebt is dat te zien en houd je het veel langer vol.”
– “Wees niet te ambitieus, maar hou het haalbaar. Het is beter om meer content te plaatsen dan je in eerste instantie belooft, dan andersom.”
– “Bedenk wie je doelgroep is en houd daar (een beetje) rekening mee.”
– “Het hebben van ‘veel’ volgers op social media en/of een grote mailinglijst helpen. Misschien is het een goed idee om daar eerst in te investeren en het niet allemaal (half) tegelijk te doen.”
Sarah’s Patreon

Petje Af
Een Nederlands alternatief voor Patreon is Petje Af. Ook op dit platform kan je een abonnement nemen op extra content van je favoriete creatieve ondernemers. Als maker kan je net als bij Patreon verschillende abonnementen aanbieden en zelf de prijzen en de invulling van de abonnementen bepalen.

Illustrator en striptekenaar Rob van Barneveld maakt bijvoorbeeld gebruik van Petje Af. In ruil voor een abonnement van 5 euro per maand maakt Rob exclusieve strips van mensen hun dromen. Als abonnee kan je Rob een mailtje sturen waarin je vertelt over wat je hebt gedroomd en vervolgens maakt hij hier een strip van. Aangezien deze strips in het Nederlands zijn, leek het Rob passend om gebruik te maken van een Nederlands platform. Op Petje Af hebben abonnees ook de optie om te betalen met iDEAL, terwijl je bij Patreon een creditcard of PayPal nodig hebt.
Rob heeft de volgende tips voor illustratoren die overwegen om een Petje Af-pagina aan te maken:

“Zorg voor een heldere ‘dienst’, zodat mensen weten wat ze kunnen verwachten. En gebruik véél Social Media, zoals Instagram, dat versterkt elkaar. En heb er veel lol in ook.”
Rob’s Petje Af

Is Patreon of Petje Af iets voor jou?
Patreon en Petje Af kunnen makers helpen bij het opbouwen van een stabiel inkomen. In ruil voor de financiële bijdragen verwachten je abonnees vaak wel iets terug. Je zult ze dus regelmatig iets van jezelf moeten laten zien. Het is dan ook vooral interessant voor makers die regelmatig nieuwe content kunnen delen. Het aanmaken van een pagina is zowel bij Patreon als bij Petje Af gratis. Zodra je geld ontvangt, wordt er wel een klein percentage provisie gerekend door de platformen. Deze provisie is het laagst bij Petje Af. Beide platformen bieden fans een mooie kans om hun favoriete creatieve ondernemers te steunen en aan te moedigen meer werk te maken.

Het kan ook anders
Er zijn ook makers die het heft volledig in eigen hand nemen en buiten digitale platformen om abonnementen aanbieden. Een voorbeeld van een maker die dit doet, is kunstenaar Guido de Boer. Hij is recent het project ‘FOR RENT’ begonnen.
Voor dit experimentele project is Guido op zoek naar ‘ambassadeurs’ die in ruil voor een vast bedrag per maand, zijn werk tijdelijk thuis aan de muur mogen hangen. Guido’s werk is grafisch, meestal zwart-wit en vaak kan je het lezen. Met FOR RENT probeert Guido een groep liefhebbers te verzamelen die betrokken wil zijn bij zijn makerschap en die hij regelmatig kan uitnodigen in zijn atelier. Afhankelijk van het maandelijkse bedrag dat een ambassadeur betaalt, biedt Guido de optie om een gehuurd werk om de zoveel tijd om te wisselen voor een ander werk. Hiervoor wil hij speciale avonden organiseren waarbij de ambassadeurs samen komen en in gesprek gaan. Het menselijk contact tussen hem en de ambassadeurs vindt Guido hierbij erg belangrijk. Als ambassadeur sluit je voor minimaal een jaar een abonnement af en na twee jaar is er de mogelijkheid om een werk voor een sterk gereduceerde prijs te kopen. 

De inspiratie voor het FOR RENT-project kwam voort uit Guido’s wens om in zijn atelier te kunnen werken zonder zich zorgen te hoeven maken om geld. Hij is geïnteresseerd in alternatieve manieren om als kunstenaar je “boterham” te verdienen en daarbij niet afhankelijk te zijn van tussenpersonen. Met FOR RENT hoopt Guido uiteindelijk precies de huur van zijn atelier te kunnen betalen. Hij geeft aan dat hij er ook niet meer mee zou willen verdienen. Op deze manier weten de ambassadeurs precies waar hun geld naartoe gaat en dit draagt bij aan de vertrouwensband die Guido met hen hoopt op te bouwen. Tot nu toe heeft hij één ambassadeur gevonden. 

Voor creatieve ondernemers die overwegen om een abonnement op hun makerschap aan te bieden, heeft Guido de volgende tips:
– Probeer zoveel mogelijk samen te werken met anderen en zo mensen te ontmoeten door wie je je gesteund voelt. Netwerken is belangrijk wanneer je op zoek wil gaan naar sponsors.
– Doe het op je eigen manier.
– Gewoon doen. Wat kan er mis gaan? Niks!
Vind hier meer informatie over Guido’s project