Advies voor illustratoren #1

Advies voor illustratoren #1

Empowered by Pictoright

© Tomas Schats

OPT OUT NOW! Wat je moet weten over AI en auteursrecht

Wat je ook mag vinden van de kwaliteit of originaliteit: als maker zul je je moeten verhouden tot de technologie die het mogelijk maakt dat je met een simpele tekstopdracht en een druk op de knop zó een afbeelding naar wens uit je computer hebt rollen. Enerzijds zijn er diegenen die deze vorm van generatieve kunstmatige intelligentie (genAI), bijvoorbeeld vanwege efficiëntie overwegingen of nieuwe inspiratie, maar al te graag onderdeel maken van hun artistieke praktijk. Anderzijds zijn daar de makers die vooral de risico’s zien. Uit een recent door Pictoright georganiseerde enquête blijkt dat illustratoren zich vaker dan andere categorieën makers zich zorgen maken over genAI. Die zorgen zitten hem niet alleen in de goedkope en laagdrempelige concurrentie waar zij mee te doen krijgen, maar gaan ook over de grote schaal waarop online afbeeldingen (data) worden gebruikt om deze AI-systemen te trainen. 

Tijdens het trainen van de genAI, de zogenaamde ‘input’-fase, wordt namelijk gebruik gemaakt van grote hoeveelheden bestaande werken (data) die van het internet worden ‘geschraapt’. Aan een AI-afbeelding liggen miljoenen, zo niet miljarden bestaande beelden ten grondslag. Zonder deze input kan een AI-systeem niets leren, en dus niets genereren. De makers hebben van deze beelden hebben hier echter geen toestemming voor gegeven, en worden er ook niet voor gecompenseerd. Een groot deel van de makers wil zich hiertegen wapenen, maar weet niet goed hoe zij dit het best kunnen doen. In zijn column lichtte Jordi Vreeling van de BNO daarom al enkele mogelijkheden uit. Meer technische mogelijkheden kun je ook vinden in het AI-dossier van Pictoright. Bij veel van deze opties blijft echter de vraag: voldoet dit wel? Wat kun je van makers verwachten? En wie zou de controle moeten hebben over de opt-out standaard? Er bestaat nog geen standaardmethode die door alle AI-bedrijven wordt gerespecteerd of die door juridische autoriteiten wordt gepresenteerd. Dit zorgt voor veel onduidelijkheid, waar de grote AI-bedrijven van kunnen profiteren.

Om het initiatief en de controle op dit gebied weer terug bij de makers te leggen heeft de Federatie Beeldrechten, het samenwerkingsverband tussen Pictoright en de beroepsorganisaties voor beeldmakers, een nieuw initiatief gelanceerd: Opt Out Now! Met Opt Out Now! zetten we een stap richting een toegankelijke, collectief uitgeoefende opt-out die niet per werk of website hoeft te worden gedaan. Dit voorbehoud moet gelden voor het gehele oeuvre van een maker. Bovendien wordt de opt-out gefaciliteerd en beheerd door een centrale, van de AI-bedrijven onafhankelijke en niet-commerciële partij, met het belang van de makers op één. 

Opt Out Now! is niet alleen een opt-out platform, maar we voeren ook actie. We willen met de makers die Opt Out Now! steunen een vuist maken richting beleidsmakers en AI-bedrijven. Het is belangrijk om dit onderwerp op de politieke agenda te krijgen en beeldmakers in dit debat een duidelijke stem te geven. Zij moeten de controle terugkrijgen over hun werk. Wil je meer weten over wat de Federatie voor ogen heeft op het gebied van AI? Kijk dan eens naar het dossier op de Federatie-website, waar je ook een overzicht kunt vinden van wat alle aangesloten organisaties op dit moment aan informatie over AI aanbieden.

We roepen alle illustratoren die een vuist wil maken naar de datahonger van grote AI-bedrijven op om gebruik te maken van dit initiatief. Opt Out Now!

4 juni 2024, door Luna Schumacher van Pictoright