[participatie] Winnaar Stimuleringsprijzen 2021

Winnaar Stimuleringsprijzen 2021

6 december 2021 door Anne Rombouts

De winnaars van de Fiep Westendorp Stimuleringsprijzen 2021 zijn bekend! Hoewel de échte uitreiking op 15 december niet kan plaatsvinden, blijven Femme ter Haar, Nik Heemskerk en Emile Weisz niet minder winnaars. De prijs betreft € 20.000,- en wordt eens per twee jaar uitgereikt aan maximaal drie jonge, recent afgestudeerde illustratoren. Met de geldprijs kunnen de jonge illustratoren werken aan illustratieprojecten, die nu al veelbelovend zijn.

Femme ter Haar

Femme ter Haar (1996) is in 2018 afgestudeerd aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. In haar werk zoekt ze naar gelaagdheid en participatie, zoals ze deed voor het K.F. Heinfonds, waar mensen wonen met dementie of een lichamelijk aandoening. “Het fijne is dat dit met anderen is; dat participatieve gaat voorbij aan jezelf”, vertelt ze in een interview voor Het Huis van Betekenis. Het project resulteerde in een glasinstallatie in de hal van het gasthuis. Misschien niet een voor de hand illustratieproject, maar Femme is dan ook niet iemand die het houdt bij één materiaal. Sterker nog, naast glasinstallaties maakte ze een film als afstudeerproject, incorporeert ze fotografie in haar (schetsboek)illustraties en gebruikt vaak meerdere materiaalsoorten in één illustratie (vaak aquarel en kleurpotlood). Hiermee creëert ze een fysieke gelaagdheid in de illustraties, die de gelaagdheid in betekenis reflecteren. Die diepgang ontstaan vaak vanuit haar eigen waarnemingen. Zo maakte ze als afstudeerproject een film over eenzaamheid, een onderwerp dat haar nog steeds blijft inspireren.

Met het prijsgeld gaat Femme een graphic novel maken getiteld De lege ruimte om mij heen omhelst me over hoe mensen verlies of gemis ervaren en de manieren waarop tijd deze ruimtes opvult of juist vergroot. Aan de hand van vijf personages gaat ze dit vanuit verschillende invalshoeken uitwerken in het boek. ‘Grote, zware thema’s passen wel bij me’, vertelt ze de HKU. De jury roemt de diepgang van haar werk en vindt dat Femme een duidelijk herkenbaar eigen signatuur heeft.

Nik Heemskerk

Een ander graphic novel-project zal uitgewerkt worden door striptekenaar Nik Heemskerk (1993). Hij studeerde in 2018 af aan de Hogeschool van de Kunsten in Utrecht. Nik vindt het vooral belangrijk om te tekenen wat hij leuk vindt en zo lol te houden in zijn werk. Hij heeft het idee dat er soms een verwachting is van illustratoren dat ze iets moeten bereiken, maar daar trekt Nik zich niet zoveel van aan. In 2019 verscheen zijn eerste stripboek, tot stand gekomen via een crowdfunding en in samenwerking gemaakt met Milo Cremers. Going Up in Smoke gaat over oom Rob die beweert dat roken alleen maar goede dingen met zich meebrengt. Het stripverhaal is een humoristisch werk dat is verwezenlijkt door middel van allerlei soorten stijlen en materialen. Dergelijke projecten maakt Nik het liefst in een eigen bubbel met zo min mogelijk afleiding.

Met het stimuleringsgeld kan hij zich dan ook volledig gaan storten op de graphic novel Tocht die hij wil gaan maken. Het werk zal gaan over de Napoleons veldtocht naar Moskou, en wordt gevisualiseerd met grote overzichtsplaten, bijzondere wetenswaardigheden en humor. Aan HKU legt hij uit: ‘Het wordt een doorlopend verhaal, met toffe grote oorlogsplaten tussendoor. Mijn oom Rob vertelde me er vroeger al over. Wat dat betreft heb ik het met de paplepel ingegoten gekregen. Het is een spannend en bizar verhaal. Napoleons soldaten dachten dat de overwinning in vijf weken wel binnen zou zijn, maar in plaats daarvan duurde het twee jaar en van elke zes soldaten kwam er maar één terug.’ De jury is onder de indruk van het kleurgebruik van Nik en vindt zijn werk erg origineel.

Emile Weisz

Verhalenverteller Emile Weisz (1997) is afgestudeerd in 2020 in audiovisuele kunsten aan de Gerrit Rietveld Academie. Hij houdt zich bezig met het vertellen van eigentijdse verhalen in verschillende vormen en media. Voor inspiratie voor zijn werk hoeft Emile niet ver te zoeken; meestal verbeeldt hij zijn eigen verhalen. “I usually come up with my ideas very randomly. I try to avoid to think too hard about them. It’s like when you want to pet a cat. You don’t rush up to one, it will be frightened and run away. It’s when you’re having dinner with your family, all of a sudden the cat will jump on your lap and will let itself be pet.” Deze persoonlijke inspiratie resulteert in illustraties die zich soms in een andere dimensie of fantasiewereld af lijken te spelen. Ze zijn doorspekt met persoonlijke metaforen en mysterieuze beeldtaal. Een oorzaak hiervan zou kunnen zijn dat Emile zijn creativiteit de vrije loop laat wanneer hij mediteert.  

Een voorbeeld van dergelijk fantastisch werk is The World’s Last Specimen, een stripboek dat zich afspeelt in een verre post-apocalyptische toekomst waarin mensen niet langer leven. De planeet is overwoekerd door de natuur en er ontwikkelt zich een nieuwe soort. De vorm van het dier lijkt op een lucifer, penis of soort paddenstoel. Het verhaal gaat over de soort die leert wie ze zijn en wat hun betekenis in de wereld is. Door andere dieren te imiteren komen ze erachter wat hun eigenschappen zijn en wat hun fataal zou kunnen zijn. Voor het Stimuleringsproject gaat Emile een visuele ontdekkingsreis maken naar aanleiding van de dood van zijn stiefvader. Hoe ziet de plek eruit waar de doden heen gaan? Dit avontuur is niet alleen somber, maar heeft ook tragikomische kenmerken. De jury vindt het werk van Emile van zeer hoog niveau en heel consistent.