[potloodcast] Potloodcast 09: Loes Faber

Potloodcast 09: Loes Faber

Loes Faber is in deze Potloodcast aan het woord over haar nieuwe boek Ik ben mijn muze. Ze vertelt aan de hand van vijf beelden over haar jeugd, de geschiedenis van vrouwen in de kunst en vrijheid in het tekenen.

1. Invloedrijk beeld uit jeugd

Als kind was ik een hele tijd gefascineerd door Afrikaanse maskers. Ik kende het verschil tussen de verschillende landen, culturen en stammen toen nog niet, maar iets aan die objecten sprak mij erg aan.

Tijdens mijn lagere school kwam ik er door mijn oppas mee in aanraking. Daarna ging ik tijdens een vakantie met mijn moeder naar het Tropenmuseum. Ik werd overweldigd door een afdeling waar pakken, maskers en muziekinstrumenten tentoongesteld waren. De helderheid van de lijnen en uitbundigheid van de maskers die ik daar zag vond ik prachtig. Ze hebben iets mystieks en geheimzinnigs.

Beeld 1: ‘Een Afrikaans Chokwe Pwo masker waar ik vroeger door was gefascineerd.’

Beeld 2: ‘De avonturen van Theo en Thea zijn mij altijd bijgebleven.’

2. Invloedrijke illustratie voor je illustratiecarrière

De spannende en knotsgekke kindertelevisie van de VPRO heeft mij enorm gevormd als mens en maker. Door de programma’s ontdekte ik nieuwe technieken en vormen van verhalen vertellen. Zo is een aflevering van Theo en Thea over homoseksualiteit mij erg bijgebleven. Enerzijds steken ze daarin de draak met het onderwerp, maar anderzijds zeggen ze er ook daadwerkelijk iets over.

Tekenen deed ik al van jongs af aan; het maakte me erg rustig. Mijn moeder is ook kunstenaar dus ik werd thuis vaak gestimuleerd om aan de slag te gaan met potloden en stiften. Dat deed ik dan samen met mijn zussen, en soms in samenwerking met mijn moeder. Wij schetsten iets en mijn moeder zette de lijnen aan of zij maakte een tekening en wij kleurden het in.

Beeld 3: ‘Een uitgave van *De Gekkenkrant*, speciaal voor Koninginnedag.’

3. Een werk van eigen hand dat je eerste schreden op het pad van de illustrator verbeeldt

Op woensdagmiddag was ik meestal vroeg vrij van school. Dan ging ik met mijn vriendin Kiki mee naar huis. Tijdens een van deze middagen ontstond De Gekkenkrant. We bedachten stomme grapjes over BN’ers die we kenden: van Frans Bauer tot Beatrix. Een van ons schreef een dom nieuwtje en de ander maakte er een tekening bij. Nadat we de krant hadden geprint, gingen we de buurt door om ze te verkopen. De opbrengst werd aan snoep uitgegeven.

Voor mijn gevoel publiceerden we de krant een aantal jaar lang. Ik heb nog een paar van de uitgaves. Onder andere het bovenstaande beeld. Een uitgave speciaal voor Koninginnedag, geprint op oranje papier. We hadden ontzettend veel lol in het verzinnen van de verhalen door te overdrijven en omdraaiingen te maken.

Beeld 4: ‘Mijn nieuwe boek *Ik ben muze* is een verzameling getekende biografieën van acht vrouwelijke kunstenaars.’

4. Een autonoom beeld van eigen hand

Na zes jaar werk is mijn boek Ik ben mijn muze verschenen. Het is een verzameling getekende biografieën van acht vrouwelijke, eigenzinnige kunstenaars. Ik heb hun levens getekend, van geboorte tot eind. De vrouwen besloten tegen alle conventies in kunstenaar te worden en hun leven op een autonome manier in te richten. Ze maakten kunst en deden daarmee uitspraken over hoe het is vrouw te zijn.

Het idee voor dit boek ontstond na mijn studie illustratie aan de Minerva academie. Ik volgde toen de docentenopleiding in Amsterdam waar we les kregen over Frida Kahlo. Haar verhaal wekte mijn interesse en ik besloot meer onderzoek te doen naar vrouwen in de kunst. Tijdens het maakproces leerde ik over het belang van vrijheid en autonomie. Er is een hele geschiedenis vol vrouwelijke makers die compleet is vergeten; daar wilde ik met mijn boek graag een licht op werpen.

Beeld 5: ‘Illustratie voor een artikel van de Volkskrant over het nieuwe theaterseizoen.’

5. een toegepast beeld van eigen hand

Voor de Volkskrant maakte ik bovenstaande illustratie voor een artikel over het nieuwe theaterseizoen. Het is een belangrijk beeld omdat het een omslagpunt in mijn carrière symboliseert. Vroeger had ik een hele set regels voor mijzelf als illustrator. Zo mochten lijnen elkaar niet raken, moesten alle lijnen dezelfde dikte hebben of mocht ik maar een beperkt aantal kleuren gebruiken. In dit beeld heb ik dat voor een van de eerste keren los kunnen laten. Ik ben hier minder streng voor mezelf. Dat besef is erg belangrijk geweest. Het is zo fijn om op die manier vrij te kunnen tekenen. Je kunt als illustrator alles verzinnen en dat daarna op papier zetten. Het is het leukste wat er is.