[potloodcast] Potloodcast 11: Paul Faassen

Potloodcast 11: Paul Faassen

Paul Faassen is in deze aflevering van de Potloodcast aan het woord over zijn werk als illustrator. Hij vertelt aan de hand van vijf beelden over anekdotes uit zijn jeugd, zijn grootste inspiratiebronnen en kleurrijke vlekkenvogels.

Beeld 1: ‘Een naaktportret van mijn moeder dat ik maakte op mijn achtste. Later werd de tekening onderdeel van een cover voor de Viva.’

1. Invloedrijk beeld uit jeugd

Op mijn achtste begon ik aan een potloodtekening van mijn moeder. Ik had een stereotype beeld van kunstenaars, dus besloot dat het een naaktportret moest worden. Mijn moeder weigerde om naakt model te staan, dus bedacht ik een creatieve oplossing. Ik tekende, uit mijn hoofd, een kunstenaar die een naaktportret schilderde op een ezel. Jaren later gebruikte ik dit beeld als onderdeel voor de cover van de Moederdag-editie van de Viva.

Ik denk met veel plezier terug aan mijn kindertijd. Vanuit huis kwam ik niet veel in aanraking met beeldende kunst, maar dit zocht ik zelf op jonge leeftijd op. De broer van mijn moeder, Tom, was wel erg creatief en tekende virtuoos. Mijn vader en moeder bakten er zelf niks van, maar waren wel erg trots op hun tekenende zoon.

Beeld 2: ‘Geestige tekeningen met onderschriften van Glen Baxter en een illustratie door Saul Steinberg.’

2. Invloedrijke illustratie voor je illustratiecarrière

Vroeger voorzag ik mijn vakantiekiekjes van onderschriften. Ik verzamelde de kiekjes in een boek. Een kopie daarvan verstuurde ik naar Jaco Groot van Uitgeverij De Harmonie. Hij antwoordde dat hij geen potentie zag voor een uitgave, maar stuurde wel een boek mee terug: Zijn Leven van Glen Baxter. Het was gelijk raak. Ook Baxter voorzag plaatjes van onderschriften. Er zat een enorm contrast tussen wat hij schreef en tekende. Dat vond ik erg geestig.

Een andere ontdekking vond plaats tijdens mijn academiejaren. Ik studeerde aan de afdeling Tekenen & Grafiek. Daar werd ik door een docent gewezen op de tekeningen van Saul Steinberg. Ik was gelijk verkocht. Het is de enige tekenaar waarvan ik werk verzamel. Uiteindelijk heb ik zelfs een originele litho kunnen bemachtigen.

Beeld 3: ‘Een opdracht voor tijdschrift Elle over de heersende schoonheidsidealen.’

3. Een werk van eigen hand dat je eerste schreden op het pad van de illustrator verbeeldt

Tekenen is als denken voor mij, maar ik heb wel een aanzet tot dat denken nodig. De teksten van anderen zetten mij hiervoor op een bepaald spoor. Het is de bedoeling dat het werk na die aanzet iets autonooms wordt. In mijn optiek is een tekening pas goed gelukt als die ook zonder de tekst overeind blijft. Na de academie heb ik hierom bewust besloten om in opdracht te gaan werken.

Een van mijn eerste opdrachten was voor het tijdschrift Elle. Ik had het gevoel dat ik iets van mijzelf in deze redactionele illustratie kwijt kon en besloot een kritiek te leveren op de heersende schoonheidsidealen. Dat viel niet gelijk in goede aarde bij het blad, maar later werd ik wel nog eens gevraagd voor een andere opdracht.

Beeld 4: ‘Grappige beelden die mij tijdens de vakantie opvallen.’

4. Een autonoom beeld van eigen hand

Ik vind het interessant om betekenis te zoeken in het alledaagse. Zo vallen mij tijdens mijn vakanties constant grappige dingen op: gezichten in houtstructuren, vreemde wolkvormen of planeten in cappuccino’s. Tijdens een museumbezoek zag ik een blindengeleidehond wandelen naast een werk van kunstenaar Richard Long. Het beest keek verlekkerd naar de gearrangeerde stokken op de grond. Dat beeld legde ik vast in een foto. Het bleef me bij omdat het ons menselijke perspectief zo duidelijk weergeeft.

Een ander autonoom project dat mij al jaren bezighoudt zijn mijn vlekkenvogels. De illustraties van vogels ontstaan vanuit vlekken die ik maak met waterverf. De serie kwam voort uit de behoefte om iets met die vlekken te doen en een interesse in het toeval dat erbij komt kijken. De obsessie heeft uiteindelijk geresulteerd in een verzameling van honderden vlekkenvogels, waarvan ik nog steeds niet weet wat ik ermee moet.

Beeld 5: ‘Een serie illustraties voor de Volkskrant over de mentale gezondheid van Nederland.’

5. Een toegepast beeld van eigen hand

Voor de Volkskrant creëerde ik in 2014 een serie illustraties. De illustraties gingen in op de mentale gezondheid van Nederland. Voor de tekeningen liet ik mij inspireren door de gevatheid van Steinbergs tekeningen. Mijn doel was om te verbeelden dat niemand ‘normaal’ is en iedereen wel wat mankeert. Daarvoor gebruikte ik een mix van fotografie en tekeningen.